آهنگ های عروسی و مراسم ختنه کنان

آهنگ های عروسی در بندر گناوه

تیم مجله گناوه سایت به برسی آهنگ های عروسی در بندر گناوه و همچنین مراسم ختنه کنان پرداخته است و امیدار می باشد بتواند تمامی اطلاعات را به جذابی به شما عزیزان و همراهان گناوه سایت منتقل نماید.

.

.

دَواره

دواره جزو معروف ترین آهنگ های عروسی در بندر گناوه میباشد. دواره زیباترین و هیجان انگیز ترین بخش مراسم عروسی و شادی است. علت نام گذاری آن نیز به این دلیل است که به صورت دایره ی متحرک برگزار میشود.

مردان یا گاهی اوقات زنان در حالی که دست می زنند و به صورت هم خوانی ، خواننده را همراهی می کنند به صورت دایره حرکت می کنند. نی زن و تنبک زن نیز با بقیه می چرخند. آهنگ های مخصوص دواره معمولا نرم و ملایم است و این رقص و پایکوبی معمولا بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد. زمان آن بستگی به افراد و فضای مجلس دارد. هر چه حاضران شور و اشتیاق داشته باشند، دوّاره طولانی تر می شود.

.

.

در مواقعی که افراد به وجد می آیند دست زدن را رها کرده، دست دور گردن یکدیگر کرده و می چرخند. میتوان گفت، دواره تقریباً شبیه سماع درویشان است. برای اینکه شور و اشتیاق افراد بیشتر شود گاهی اوقات پدر یا مادر داماد یا خود داماد را به وسط دایره می برند و او در حالی که دستمالی در دست دارد شروع به رقصیدن می کند، صدای کل زدن زن ها و شلیک تفنگ ها نیز باعث گرمابخشی آهنگ های مخصوص دواره است. یک نفر سرود و اهنگ های مخصوص دواره را می خواند و بقیه فقط همان مصراع اول را هم خوانی میکنند.

سروده های مخصوص دوّاره:

۱. چل چِلَی باد شمال – زیر بال می نا
۲. کرخر کرخر به گوشم
۳. درو درخونه درو خونه – بالای بلندت کردم دیوونه
۴. دختر خاله وری جام بنداز – شمع تو لاله وری جام بنداز
۵. رباب رباب ربابه – حال رباب خرابه
۶. جومه زرد جونم گلیت چنه تکیت دیواره و سیلت تی منه
۷. یار بالا دختر نرو بالا – یار بالا می افتی از اون بالا
۸. یار زنجفیلو غصی تو مُردم – یار نازی نازی غصی تو مُردم
۹. منقل پُرتشها خالوها – بیو بهسی بکش، ها خالو ها

.

.

آهنگ های تند در عروسی

( یزله )

یزله نوعی رقص و پایکوبی است که به صورت هم خوانی اجرا می شود و بسیار شورانگیز است به این صورت که یک نفر می خواند و دیگران در حالی که دست میزنند و عده ای هم می رقصند همان مصراع اول را تکرار میکنند.

.

.

۴ نمونه هایی از سرودهای یزله:

اهل اليوس هل يوس
هم خوان ها و کسانی که می خواهند در یزله شرکت کنند فقط همین مصراع را با صدای بلند جواب میدهند و بقیه ی مصراع های زیر را فقط خواننده به تنهایی می خواند:

خاننده هم خوانا

هل هل یوس هل یوس هل الیوس هل یوس
دختر سیاه های خومون هل الیوس هل یوس
غریب نیا داخلمون هل الیوس هل یوس سیاه سیاه های خومون هل الیوس هل یوس
غریب نیا داخلمون هل الیوس هل یوس
غلام نه وقته زنته هل الیوس هل یوس
نه وقت جون کندنته هل اليوس هل يوس

.

.

خار تو پامه

در حالی که مجلس تقریباً ساکت است ناگهان شخصی با صدای بلند و دردناک فریاد میزند ، آخ آخ آخ دیگری با اضطراب می پرسد چته ؟ چنه ؟ و او با صدای بلند میگوید خار تو پامه با گفتن این مصراع نی زن شروع میکند به نی زدن و تنبک هم به راه می افتد و دست زدن ها و هم خوانی حاضران و رقص و پایکوبی عده ای از جوانان آغاز می شود.

خواننده هم خوانان

خار تو پامه نمی شامه
خار مُخیلیو نمی شامه
بیو درش با نمی شامه
کف پامه نمی شامه
ساق پامه نمی شامه
لت پامه نمی شامه
بیگ چشامه نمی شانه

اِشکِلَه ( eškelah )

یکی از آهنگ هایی که در تمام عروسی ها خوانده می شود اشکله است . اشکله که احتمالاً همان خوشگله است در تمام مراحل عروسی و حتی در مراسم ختنه سواران هم خوانده می شود.

خواننده هم خوانان

اشکله جونم اشکله
دَى تَ بسونم اشکله
اشکله رو کرد اشکله
دل مونه او کرد اشکله
اشکله باغی اشکله
شمع چراغی اشکله
بیو بریم اشکله
حونی خومون اشکله
چاس نون و ماس اشکله

از دیگر آهنگ ها و سرودهای رایج در عروسی میتوان به صورت مختصر به این موارد اشاره کرد:

دلم پی دلت – جومه نارنجی
کجا منزلته – جومه نارنجی

.

.
– لب کارون – چه گلبارون می شه وقتی که می شینن دلدارون – تو قایق ها، دور از غم ها – می خونن نغمه ی خوش لب کارون – تا چل چراغ آسمون پیدا می شه – شب غوغا می شه – دسته دسته دخترون اهوازی – میان بیرون از خونه با طنّازی – گیسوها پریشون، همه شاد و خندون، قد بلند و خوشگل، همه رهزن دل، چه خوب و قشنگه لب کارون، چو گل بارون، می شه وقتی که میشینن دلدارون …

دریا دریا دریا، عشق مو دریا
ساحل دریا قاتل گرما
دخترون زیبا با لب خندون
سینه شون می لرزه، چون بید مجنون
موبچه ی شَطُم ، قمار هف خطم
ز کس نمی ترسم، مو آخر خطم …

یاد آور می شوم که امروزه در بیشتر مراسم عروسی از اُرگ استفاده می کنند و ترانه های جدید خوانده میشود که چنگی به دل نمی زند ولی چون جوانان می پسندند، رونق دارد.

مراسم ختنه کنان

ختنه کردن پسران از رسوم بسیار قدیمی در منطقه گناوه است. این مراسم به موقعیت اجتماعی و وسع مالی افراد بستگی دارد. گاهی اوقات یک شب و گاهی وقت دو شب و حتی در بعضی موارد دیده شده که شخصی برای ختنه کردن پسر یا پسرانش یک هفته جشن و پایکوبی برپا می کرده است. مراسم مراسم ختنه کنان آیین های مختلف خود را دارد.

در این مراسم اگر یک شب بود، همان شب دست و پای پسر بچه را حنا می گذاشتند و دور و برش به هلهله و شادی می پرداختند زن ها کل میزدند و دستمال بازی میکردند. مردها به چوب بازی چوبی ( čapi ) می پرداختند. به مدعوین شرینی و شربت می دادند و نوازندگان می نواختند صبح روز بعد دلاک قبل از طلوع خورشید حاضر بود. پسر بچه را روی کرسی گردی می گذاشتند و دو نفر دست و پایش را محکم میگرفتند و در این هنگام به دستور دلاک نوازندگان با صدای بلند می نواختند و زن ها همگی کِل می زدند و مردها با صدای بلند می خواندند : « مُوارَک ای مُوارک – شَلا مُوارکِش بو »
برگردان : مبارک ای مبارک – این شاء اله مبارکش باشد.

.

.

این سر و صداها بیشتر برای این بود که حواس کودک را پرت کنند تا کمتر متوجه اتفاقی که دارد برایش می افتد بشود. بعد از اینکه کار دلاک تمام شد کودک را بلند کرده و در جایی که قبلا مشخص شده بود و حالت تکیه گاه داشت روی لحافی نرم می گذاشتند. و مدعوین هر کدام با تبریک به او و خانوادهاش و نیز جملاتی برای تسکین دادن و روحیه بخشیدن به او بیان میکردند و سپس مبلغی پول به کودک می دادند. البته بعضی از مدعوین که از اقوام و دوستان نزدیک بودند قبلا گوسفند یا بزغاله، برنج، روغن و چیزهای دیگر به منزل پدر کودک می بردند. مراسم ختنه کنان معمولا بسیار شلوغ بود.

ظهر همان روز به مدعوین نهار می دادند. اما پایان تمام این خوشی و شادی ها درد و رنجی بود که برای کودک باقی می ماند، فریاد ناله و ضجه های کودک تا دور دست ها می رفت. نه داروی نه آمپول ضد دردی و … فقط اشک های مادر و وعده های پدر بود که مرهمی می شد تا شاید کودک برای لحظاتی آرام بگیرد. درد و زخم تا حدود یک هفته و گاهی اوقات تا دو هفته باقی بود. در مناطقی که به دریا نزدیک بود روز سوم کودک را به دریا می بردند و او را درون آب می گذاشتند و اعتقاد داشتند که آب دریا زخم را التیام می بخشد و واقعا این آب دریا زخم ها را همچون مرهمی بهبود می بخشید.

.

.

مرهمی که دلاک بعد از انجام ختنه روی زخم می گذاشت خاکستر بود، برای اینکه زخم کودک عفونت نکند هنگام ریختن خاکستر روی زخم فریادهای دلخراش کودک از شدت درد غیر قابل تحمل بود، برای کودک ختنه شده یک دامن میدوختند و این دامن را تا بهبودی کامل می پوشید. امروزه این مراسم به ندرت انجام میگیرد و اکثر مردم برای ختنه ی بچه ها به پزشک و مطب مراجعه میکنند.

پایانی

در این مقاله ما به اهنگ های عروسی در بندر گناوه و همچنین مراسم ختنه کنان نیز پرداختیم ک مطالب دقیقی را گرد هم آورده و به شما مردمان خوب ایران منتقل نمودیم.